30 juli 2022

De gedilateerde Ascending Aorta: help!

Ha,

...aflevering zoveel in de continuing story van ziekenhuizen, gezondheid, vormcrisi (meervoud). 

De echo

Onderdeel van het internist traject was een thoraxfoto (die er goed uitzag: slank mediastinum (het midden, waar hart/aorta/thymus en dergelijke zitten), slank is goed), een ECG (die er hetzelfde uitzag als 7 jaar geleden: sporthart, kleine T wave inversie), en een echo.

De echo: wat gel op de borstkas, echo apparaat erop en kijken naar: dikte hartspier, kleppen, linker en rechterkamer, pompsnelheid. Alles was goed cq uitstekend. Hartwand aan de dikke kant, 11 mm (maar minder dan 12 mm van 7 jaar geleden. Omdat ik minder hard train dan toen, past het hart zich aan door iets kleiner te worden). Een grote linkerkamer die het bloed naar de aorta pompt (naar het opstijgende/ascending deel van de aorta). Het zag er mooi uit op de echo. Grote kamer, grote kleppen, en een grote aorta. 

Na anderhalve week kreeg ik telefoontje van cardioloog: mijn aorta was licht verwijd. Waar voor mijn leeftijd ca 30-35 mm normaal is had ik 43 mm. En dat valt in de categorie 'beginnende aneurysma' of pathologische verwijding. Hij zei dat ik alles kon blijven doen, en dat het maar 3 mm boven de signaalwaarde van 40mm lag, maar dat we wel over 2 jaar een nieuwe echo maken. Want als het erger/wijder wordt, dan, ja dan, in het ultieme geval volgt een operatie waarbij een stukje aorta wordt vervangen door een plastic buisje. De echo ziet er ongeveer zo uit:

LV = linker ventrikel. Van hieruit wordt bloed in de aorta gepompt. Bij mijn was LV uitgang nog iets breder, even breed als de aorta zelf. 

Hmm... dit is schrikken! Kan ik nu misschien niet meer sporten? Hoe kan dit? Zou dit ook een oorzaak van de bloedarmoede kunnen zijn? Heb ik een of andere enge ziekte?

Een blokje theorie

Aorta's van 4.3 cm zijn een zeldzaamheid onder de normale bevolking, rond de 20-40 jaar heeft misschien een op de 1000 mensen zo'n afmeting. 

Deze grootte kan bereikt worden door o.a.:

  • (genetische) bindweefselziekten en (o.a. Marfan) waardoor je bindweefsel in de aorta te slap is en deze te snel wijder wordt
  • Leeftijd: bij iedereen neemt de grootte langzaam maar zeker toe. Op je 80e is 4 cm heel normaal. 
  • Als de LV - Aorta twee kleppen in plaats van drie heeft. Bij mij is er niets over gezegd dus ik zal er wel 3 hebben. Maar als twee, dan komt aorta meer onder druk te staan ook omdat er bloed terugvloeit de LV in ('regurgitation').
  • Bepaalde ziekten, infectieziekten, syfilis etc. Hierdoor kan de aorta aangedaan worden en wat onregelmatig van vorm worden waarbij delen verwijd zijn. 
Maar dit verklaart voor mij nog niet zoveel. Bindweefselziekte lijkt me sterk gezien mijn sportverleden. Leeftijd neemt toe maar ik ben nog geen 80... hmm... Googlen dan maar.

Een interessant onderzoek

Panisch zocht ik het internet af: is er dan niets bekend over MIJ, sporter die al 41 jaar intensief sport en bijna 60 is... bijna alle onderzoek gaat richting erfelijke ziekten of bijvoorbeeld aderverkalking en ongezonde mensen... maar... JA! Voltreffer

Ik vond: https://jamanetwork.com/journals/jamacardiology/fullarticle/2761954, titel: Association of Ascending Aortic Dilatation and Long-term Endurance Exercise Among Older Masters-Level Athletes

De titel zegt alles... dit is voor mij geschreven. In het onderzoek hebben ze zo'n 450 hardlopers en roeiers onderzocht. Ze hebben zich gericht op ca 60 jarige leeftijd, en op sporters die minstens 10-20 jaar trainingservaring op oudere leeftijd hebben (ze moeten na hun 40e minstens 10 jaar intensief getraind hebben). Ik, die nu 41 jaar (vrij) intensief heb getraind, zit zeker en vast aan de bovenkant van deze doelgroep. Ze hebben het onderzoek slim aangepakt: gemeten ter plekke bij grote hardloop- en triathlon evenementen. De deelnemers gevraagd daar een echo af te nemen.

Ze hebben daar de Ascending Aorta en Aortic Root (punt waar linker ventrikel en aorta aan elkaar zitten) van deze sporters gemeten en wat blijkt:
  • 31% van de mannelijke sporters hebben 40+ mm afmetingen. Waarschijnlijk hebben zo'n 20% afmetingen groter dan 42 mm. Note dat ik vrij groot ben, 1.85, waardoor mijn size een paar mm groter uitvalt dan het gemiddelde. 
  • "Male rowers also represented the majority of individuals with aortic dimensions exceeding 40 mm, with 51 of 114 (45%) found to have at least 1 aortic measurement of 40 mm or larger." Hier dus maarliefst 45%. Ik ben dan wel geen roeier maar heb zeker 10 jaar lang vrij intensief krachttraining / legpresses gedaan. En mijn trainingsleeftijd van 41 jaar intensief, plaatst mij zeker en vast in deze categorie.
Kortom: ik bevind me in goed gezelschap en mijn afmetingen zijn fysiologisch verklaarbaar. Mijn echo ziet er ook heel 'recht' uit: geen uitstulpingen oid, gewoon een breed bloedvat. 

Maar.... maar....

Het lijkt verklaard... maar je zou ook kunnen denken: "ja okee leuk alle oudere sporters hebben het, maar het is wel te groot en je loopt risico".  Misschien moet ik ondanks bovenstaand artikel dus toch oppassen.

Okee, we zoeken verder: welk type training werkt vergrotend, niet vergrotend, of misschien zelfs verkleinend op de omvang van de Ascending Aorta?
  • Krachttraining, vooral het type met zware gewichten en waarbij je je adem vasthoudt (valsalva techniek) blijkt je bloeddruk erg te verhogen. Met name sets to failure (zelfs me niet al te hoog gewicht) verhogen bloeddruk. Misschien valt daar mijn 60x180 kg legpress hieronder? Zo'n setje kan de bloeddruk wel naar 300+ krijgen. 
  • Intervaltraining zoals 15x200 meter hoog tempo waarbij je hartslag wordt opgejaagd en bloeddruk flink stijgt. Hmm... 
  • Rustige duurtraining blijkt juist goed te werken op bloeddruk: tijdens extensieve interval (duurblokken) en rustiger duurtraining stijgt de bloeddruk niet excessief (zeg 200-220 of nog wat lager) maar NA de training daalt overdag en 's nachts gedurende de lange rust je bloeddruk onder niet-sport waarden. Ik heb nu ca 125-75, dat zou misschien 115-70 kunnen worden. Er zijn daarom enkele onderzoeken waar geen nadeel voor dit soort training gevonden wordt.
Kortom: ik ga mijn training iets aanpassen: geen hele snelle tempo's meer. De heuvelopsprints laten we achterwege. Geen zware krachttraining meer: de 30x130kg van de laatste tijd legpress doe ik toch maar niet. WEL: meer, rustige, duurtraining, precies volgens het plan der marathontraining, waarbij dan ook nog eens 80% 'relaxed' is. 

Intermezzo: overigens blijkt dat mensen met grote aorta's statistisch gezien een lagere kans hebben op hart- en vaat ziekten. Dit komt waarschijnlijk omdat bij de gemiddelde mens er wat meer aderverkalking is waardoor de aortawand dikker wordt en minder flexibel, en daardoor ook minder oprekt. Mijn aderwand is waarschijnlijk nog soepeler wegens geen aderverkalking en daardoor is mijn kans op dat soort ziekten lager. 

Daarbij in aanmerking genomen dat sterfte door aorta breuk 7 op 100000 is, en sterfte door hart en vaatziekten 7000 per 100000, is mijn relatieve risico, rekenkundig gesproken, na alle onderzoeken, GEDAALD! 


En als het toch nog fout gaat?

Stel mijn aorta is over 2 jaar opeens 48 mm en over 5 jaar 55 mm. Dat zou kunnen, als er ergens een fout gen is of rare andere oorzaak. Ja dan moet ik geopereerd worden. Die operaties zijn tegenwoordig heel safe, ondanks het feit dat tijdens de operatie van alles stilgelegd wordt. De belangrijkste ader wordt afgeknipt en vervangen door een stukje kunststof. Toch is het overlevingspercentage van zo'n operatie 97%. Het resultaat ziet er dan zo uit:


Het buisje kan ook nog kleiner zijn als alleen het onderste deel van de aorta aangedaan is. Dat moeten dan gedetailleerde scans eerst uitwijzen. De huidige scan (echo) is altijd wat onnauwkeurig en geeft maar een beperkt beeld. 

Na zo'n operatie kan je ook weer sporten: https://www.jacc.org/doi/10.1016/S0735-1097%2822%2902969-2 waarin staat dat na een Ascending Aorta replacement sporters zonder problemen weer kunnen sporten. Zelfs triathlons. Ook is een professionele atleet teruggekeerd naar de topsport na een dergelijke operatie. 

Concluding remarks

De training gaat wat meer op duurtraining gefocust worden. Komt goed uit ivm marathon. Verder de nieuwe meting afwachten over 2 jaar, en op gevoel trainen. Bij rare sensaties in mijn borst zal ik dokter consulteren... 


POV

PS.. inmiddels hebben al meerdere sporters in mijn vriendenkring aangeven iets vergelijkbaars te hebben... misschien tijd om eens een onderzoek op te zetten, UMCG? 



Geen opmerkingen: