Eiwit en voeding..... hoe belangrijk!

Het gaat een wat ingewikkeld verhaal worden, daarom probeer ik het uit elkaar te trekken. Eerst het internist onderzoek en conclusie, daarna mijn eigen onderzoek en conclusie, daarna de voortvloeiende acties en resultaten.

Het internist traject

Zoals bekend (zie vorige posts) was ik vanaf vorig jaar maart, en als ik eerlijk ben ook wel in de jaren daarvoor soms, niet fit. 

Na bloedprikken bleek mijn HB gehalte te laag (vorige week nog 7.4, meest tussen 7.2 en 7.8 bij zet metingen). Bloedarmoede dus. De internist heeft enorme bergen waarden geprikt en verzameld:

• Tekorten vitaminen B12, D, foliumzuur etc. Hieruit kwam alleen een tijdelijk tekort vitamine D wat vorig jaar werd aangevuld. 
• IJzer, ferritine etc. Hieruit kwam dat ik weliswaar geen grote voorraden heb, maar ook geen tekorten. Dit blijkt ook uit het feit dat bloedcellen er goed uitzien, niet bleek of te klein zijn.
• Leverwaarden: wat laag albuminegehalte, maar nog wel boven het minimum. Verder perfect
• Nieren: geen top waarden meer, maar geen issues. Urine goed, geen eiwit, goede GFR rate
• Meer bloedwaarden: laag aantal reticulocyten wat wijst op een niet zo actief beenmerg, terwijl andere voorwaarden zoals testosteron en epo, okee zijn (hoewel iets aan de lage kant)
• Hart: sporthart, kleine onregelmatigheid in het ecg (inverse T wave, net zoals 7 jaar geleden).

Vorige week een laatste bezoek. Waar hij in april nog per sé beenmerg wilde prikken (en ook het hart verder wilde ondezoeken) was hij nu van gedachten veranderd. Hij zei dat hij de resultaten nader had onderzocht en gegeven het feit dat ik me wel beter voel maar het HB nog laag is, het lage HB mogelijk niet de oorzaak is van mijn (verleden) klachten, en dat het daarom minder logisch lijkt om daar verder op door te zoeken (bijv met beenmergpunctie). En als het zoeken op bloed minder nodig is, dan is de vraag waarop dan wél te focusen. Overigen factoren zijn niet duidelijk. Er zijn geen andere aanwijzingen die de vermoeidheid eerder, in januari en vorig jaar, kunnen verklaren. En als ik me nu heel slecht zou voelen en klachten zou hebben, dan zouden dingen als het hart kunnen worden gecheckt. Maar ik voel me goed (hoewel niet in topvorm natuurlijk) en er is gewoon niet direct iets om te onderzoeken.

Helemaal gedesilussioneerd verliet ik het ziekenhuis. Wat nu...

Nu...

Mijn eigen onderzoek

Ik heb de laatste weken nagedacht over mijn bloedonderzoek. 

Wat MIJ opviel: eerst een aantal waarnemingen:

• Geen echte tekorten, maar wel wat laag (maar voldoende) ijzer;
• Sommige bloedwaarden lijken te wijzen op over de hele linie wat lage activiteit. Laag albumine, laag gammaGT, vrij laag testosteron en vrij laag (in relatie tot HB) EPO gehalte

Hmm.... laag.... zou ik een tekort aan iets anders hebben?

Ik heb nog altijd dikke enkels/onderbenen. De sokken geven een ringvormige afdruk. Oedeem.

Een standaard oorzaak van oedeem is een lage osmotische waarde van je bloed: "minder geconcentreerd bloed" trekt minder water aan vanuit je weefsels waardoor dat water in je weefsels blijft hangen (zoek op "starling forces"). 

Mijn bloed is minder geconcentreerd, zowel vanwege de bloedarmoede (20% lager HB dan normaal), als vanwege laag albumine. Mijn percentage was bij 2 metingen 0.33 en 0.36, waar 0.35 de ondergrens is. Laag albumine (https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/22529-hypoalbuminemia) kan volgens deze link ook leiden tot een lichte oedeem. 

Advies vanuit deze pagina's m.b.t. albumine: eet minstens 1 gram eiwit per kilo per dag. Hmm.... Dit geeft te denken. Ik sport natuurlijk, wat ook wat eiwit verbruikt, dus ik zou vanuit dat oogpunt wellicht 1.5 gram per kilo per dag moeten eten. Hmm...oei. Hier heb ik niet echt bij stilgestaan. Dacht dat de 2 glazen melk en verder normaal eten wel genoeg zou zijn. Maar wat blijkt? Ik eet te weinig eiwit!

• 's ochtends 3 boterhammen met zoet beleg want ja koolhydraten he.... slechts 10 gram eiwit
• Tussen de middag paar krentebollen, 1 glas melk. 15 gram eiwit. 
• Avond een goede maaltijd, wel meestal vegetarisch, laten we zeggen 25 gram eiwit
• Avond nog blok kaas ofzo: 10 gram eiwit

Opgeteld 60 gram. Hmm... Zou dat te weinig zijn? De oedeem en lage albumine zegt misschien van wel, hoewel albumine niet 1 op 1 te vertalen is in lage eiwitinname. Ik voelde me ineens wat dom: want in marathon adviezen schreef ik voor om 4x per dag 20-25 gram eiwit in te nemen, ik hield me dus niet aan mijn eigen richtlijnen! Hoe kan ik zo slordig zijn! En waarom ben ik hier niet eerder op gekomen?

Okee laten we eens kijken of er verbanden zijn tussen eiwit inname en bloedarmoede. Even gegoogled en na twee minuten had ik al beet:

1. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28531420/#:~:text=An%20adequate%20energy%20and%20protein,to%20prevent%20and%20treat%20anemia. Ouderen hebben meer behoefte aan eiwit! Er wordt hier zelfs 1.7 gram per kilo aanbevolen. Ik eet slechts de helft van deze hoeveelheid!
2. https://www.youtube.com/watch?v=6OZz3UL4izM : hoe eiwttekort kan leiden tot bloedarmoede. Grofweg is het mechanisme: ten eerste is eiwit nodig voor alles, dus ook voor aanmaken bloed. Maar belangrijker is dat eiwitinname leidt tot een hogere Basal Metabolic Rate en daardoor ook tot meer EPO afscheiding uit de nieren en daardoor tot meer bloedvorming:

De conclusie: eiwittekort is bij mij zowel een verklaring van de vochtophoping in mijn enkels als voor mijn bloedarmoede. 

Deze conclusie legde ik voor aan de internist maar hij zei "hmm mwah tja kweenie nooit van gehoord nee het zal wel nie".  Het feit dat hij zo reageerde maakte dat ik in stilte besloot om maar niet meer aan te dringen op verder zinloos onderzoek o.a. naar beenmerg of hart. 

De acties, de resultaten

Meteen nadat ik mijn eiwitontdekkingen gedaan had, heb ik mijn dieet aangepast. Elke ochtend en middag ca 25 gram eiwit EXTRA, naast mijn normale voeding. 

Ik ben rond half mei hiermee begonnen, en de eerste resultaten zijn zichtbaar: 

• na twee dagen zijn mijn enkels dunner geworden. Foto's voor/na, zullen volgen
• ik kon weer eens een 6x1000 lopen zonder de neiging te stoppen na 500 meter. Het resulteerde in 6x1000 in 4.30. Bovendien een dag later geen extreem zware benen maar kon gewoon de tempo's meelopen.
• fietstestjes zijn nu na 2 maanden plateau weer aan het stijgen: testje hartslag 140, nu 240 watt...
• vanmiddag was de eerste 12km/uur langere loop een feit

Ik ben nu natuurlijk slechts 2 weken bezig. Maar ik eet denk ik al jaren wat aan de ondergrens van wat ik nodig heb, dus mijn herstelcurve kan ook nog vrij lange tijd doorlopen. Het zou zomaar kunnen dat mijn HB geleidelijk gaat stijgen naar bijv 8.8, waardoor ik 15% meer zuurstof krijg. En het zou kunnen dat ik er spier bij krijg en ook daardoor harder kan lopen, en dat dat effect nog maanden voortbouwt. 

Ja wie weet, misschien komt op termijn zelfs de 1.30 halve marathon en ooit de 3.00 hele marathon weer in beeld! 

Later meer

POV

Anemie (bloedarmoede) en mijn discussie met de internist

 

Zoals jullie weten heb ik al een tijdje, misschien al lange tijd, een vrij laag HB gehalte. Het afgelopen jaar was dit tussen de 7.2 en 8.2 mmol/liter. Normaal moet het 8.5 tot 10 zijn.

Daarnaast had ik perioden met "slecht presteren". Vorig jaar april was er vermoeidheid, hoge rustpols, wat koorts, waardoor het hardlopen beroerd ging. In de zomer en najaar was het wat beter maar niet erg goed, en deze winter was er weer een dip. Op dit moment gaat het weer beter.

Het slechtere hardlopen kan met leeftijd te maken hebben, ik ben bijna 59. Het is bekend dat op die leeftijd ik al 15-20% moet inleveren vanaf mijn top. Als ik even reken, dan betekent dat dat bijvoorbeeld een duurloop die vroeger op 13 km/uur ging, nu slechts op 11 km/uur hoeft te gaan. 

Onderzoeken

Enfin, in de winter bloed geprikt omdat het weer slecht ging. Uit dit bloedonderzoek kwamen niet veel bevindingen:

• HB gehalte 7.6, te laag dus
• Eosinofielen 0.8, hoger dan de max van 0.4
• De rest allemaal prima. Geen ijzertekort, geen vitaminen tekorten

Maarja... wel snel buiten adem telkens dus "er is wel iets aan de hand". Ik had/heb het gevoel dat ik niet op volle capaciteit kan belasten. Daarom naar de internist die verder is gaan zoeken. Hij heeft opnieuw bloed laten prikken, daarbij nog wat meer waarden gemeten (o.a. EPO, bloedbezinking, reticolocyten) en met de nieuwe waarden kunnen we aan de hand van het volgende stroomdiagram een goede analyse doen:

Dit diagram moet ik even toelichten: bovenaan beginnend, volgen we de pijltjes en kijken in welke categorie we terechtkomen en wat de diagnose is. We starten boven, en gaan met twee pijltjes naar beneden. Daar zien we dat er bepaald moet worden: HB, MCV, ferritine, B12, foliumzuur, reticulocyten, LDH, BSE, ijzer, transferrine, eGFR, leukocyten, trombocyten. Deze zijn allemaal bepaald en nu kunnen we links starten:

1. MCV en Ferritine: MCV is normaal (94) en Ferritine is 48, dus van hieruit geen ijzergebreksanemie
2. MCV <= normaal en ferritine < 100 en ijzer < N, maar transferrine is niet > normaal dus vanhieruit ook geen ijzergebreksanemie
3. BSE (bezinking) was 2, dat is onder de 20 dus laag. Dus vandaaruit geen ijzergebreksanemie of anemie der chronische ziekte
4. eGFR is 75 dus ook geen nierziekte
5. vit B12 en foliumzuur zijn goed, dus ook geen deficientie
6. HBP geen melding van lab dus dat is het ook niet
7. Reticulocyten zijn bij mij laag, dus ook geen bloedverlies. Dit is belangrijk, want bloedverlies kan duiden op 'een lek ergens' en dat kan varieren van fijnstampen van bloedcellen tijdens het hardlopen (hoewel dat zo weinig is dat dat geen verklaring kan zijn voor anemie) tot mechanisch stukmaken bloedcellen door turbulenties in het hart tot darmkanker. Maar dat heb ik dus allemaal niet.
8. Is interessant. Ik heb wel laag reticulocyten, maar geen afwijkende witte bloedcellen. Dus het is geen beenmergaandoening.

Onverklaarde anemie dus, zou je zeggen. Ik denk zelf dan, dat het een "sporters pseudo anemie" is: verdund bloed doordat het plasmavolume wat hoger is bij sporters.

Maar de internist was het niet met me eens. Hij wil een beenmergpunctie doen. Op mijn argument dat er geen afwijkende witte bloedcellen zijn, zegt hij "ja maar het kan zijn dat alleen de lijn der rode bloedcellen zijn aangedaan". Ik argumenteer weer dat laag reticulocyten in lijn is met "sporters pseudo anemie" maar hij zegt "nee, laag reticulocyten is raar, het zou hoog moeten zijn bij anemie".  

Op dit punt gaf ik het op, want ik wilde hem niet de les lezen. Maar wat ik had willen zeggen: "laag reticulocyten is niet raar bij anemie als het lichaam geen prikkel heeft om meer bloed aan te maken, en omdat epo laag is (11), is er KENNELIJK geen interne prikkel om meer bloed aan te maken. Hoog reticulocyten bij anemie zie je alleen als er bloedverlies is (want lichaam wil dan snel compenseren). Er is dus geen bloedverlies en geen interne prikkel, dit maakt sporters pseudo anemie zeer aannemelijk".

Hij wil dus een beenmergpunctie laten doen. Okee. Laten we dat dan maar doen. Maar er gaat m.i. niets uit komen.

Ik denk dat het veel handiger zou zijn als ik een week niet zou sporten (waardoor het bloedvolume weer daalt) en dan nog eens meten. Als HB dan bijv 8.5 is, dan is het direct duidelijk: pseudo anemie. Maar het had geen zin: hij had zijn analyse al gedaan en kon niet door een eigenwijze patiënt worden omgepraat. 

To be continued